Zoeken

Binnenkort

4 november 2024 20.00 u Bakker
Sporen van het slavernijverleden in Gelderland en Vorden

Sociale media

Bergkappeweg 2-4

Groot Kranenbarg (vervolg)
Beschrijving

Bronnen

1) GA: Archief Graven en Hertogen van Gelre, Graven van Zutphen. Rekeningen van ontvangst van een schatting in het kerspel Vorden, en van uitgaven (1476 en ca. 1500). Toeg.nr. 0001, inv.nrs. 1036 en 1037 (transcr. Ben Wullink, www.vordensverleden.nl)

2) M. Schönfeld, 1980. Veldnamen in Nederland

3) RAZ: ORA Schoutambt Zutphen. Toeg.nr. 0338, inv.nrs. 104, 105, 217 t/m 238 (transcr. Ben Wullink, www.vordensverleden.nl)

4) R. Kater et al., 1996. Boerderij- en Veldnamen in Vorden

5) GA: Staten van het Kwartier van Zutphen en hun Gedeputeerden. Verpondingskohier 1646. Toeg.nr. 0005, inv.nr. 398 (transcr. Ben Wullink, www.vordensverleden.nl)

6) GA: Digilegger (Kadaster)

7) Bevolkingsregister van Vorden

8) ECAL: Archief Gemeentebestuur Vorden. Bouwvergunningen. Toeg.nr. 1523, inv. nr. 41 en toeg.nr. 1529, inv.nr. 484

9) D. de Kok, 1919. ‘De katholieken van Vorden en omgeving sedert de reformatie.’ In: Geldersche Bode

10) GA: Archief Fam. van Dorth tot Medler. Toeg.nr. 0456, inv.nrs. 292 en 514

11) GA: Archief Marke van Vorden. Toeg.nr. 0366, inv.nrs. 839, 841 en 842

12) Huisarchief Hof te Baak

13) Lidmatenboek Nederduits Gereformeerde gemeente van Vorden

14) GA: Archief Hof van Gelre en Zutphen. Toeg.nr. 0124, inv.nr. 5381

15) GA: Archief Huis Vorden. Toeg. nr. 0438, inv.nr. 44

16) J. Renema, 2001. ‘Schade door des bisschops volck te Vorden gedaan.’ In: Oostgelders Tijdschrift voor Genealogie en Boerderijonderzoek 18, 1

17) GA: Staten van het Kwartier van Zutphen en hun Gedeputeerden. Oorlogsschade en kosten tijdens inval Munstersche troepen door geallieerden 1665-1666, Kerspel Vorden. Toeg.nr. 0005, inv. nr. 1334

18) GA: Archief Huis Verwolde. Toeg.nr. 0556, inv.nrs. 1234 en 1264

19) GA: Archief Familie Gallée. Toeg.nr. 0459, inv.nrs. 13A en 13B

20) Wim Jansen (Stichting IJsselhoeven: www.ijsselhoeven.nl), pers.comm

21) Actueel Hoogtebestand Nederland (www.ahn.nl)

Bijzondere documenten

 

Opgesteld door

©2018 Gerda Rossel

Laatst bijgewerkt

31-08-2018

Overige bijzonderheden

a)  De naam wordt hier geschreven zoals uitgesproken in het Achterhoeks

b)  Kranenbarg (“in ’t Lindensche Veld”) en Weulen Kranenbarg (“in Hellinger”, d.w.z. in het Hellinger Veld, Ruurloseweg 102), beide in Mossel gelegen

c)  De schuur bij Groot Kranenbarg had lange tijd dienst gedaan als R.K. kerkgebouw (9, ill. 17). De pastorie was tegen de boerderij aangebouwd

d)  Bouwhistorie: Volgens de aanwezige, opeenvolgende telmerken was de boerderij oorspronkelijk 3 ankergebinten groot, en is het achterste gebint op de deel later toegevoegd, vermoedelijk in 1845 (jaartal op sluitsteen, ill. 16), tegelijk met de aanbouw van het dwarse voorhuis. In het voorlaatste gebint op de deel zitten kepen waarin de staanders (opstaande stutbalken) hebben gestaan van de oude vakwerkgevel. Daar de afstand tussen de kepen te smal is voor 2 niendeuren (uit 2 deuren bestaande, grote achterdeur van een boerderij) is dit waarschijnlijk de voorgevel geweest. De in Nederland tamelijk zeldzame, vierkante telmerken werden in de 14e eeuw gebruikt, in deze boerderij mogelijk iets later (20)

e)  Een onderscheid naar Groot, Klein en Weulen Kranenbarg wordt voor het eerst in 1622 en 1624 gevonden. Uit de hoogtekaart (ill. 18) blijkt Weulen Kranenbarg naast een hoger (+14 à 15 m. NAP) en Groot/Klein Kranenbarg naast een lager gebied (+11 à 12 m. NAP) in het landschap te liggen (zie ill. 7).

Daar kraanvogels in natte gebieden broeden en gezien de ouderdom van de gebinten mag misschien aangenomen worden dat (Groot) Kranenbarg het oorspronkelijke erve is

f)  Woonden vermoedelijk te Ulft (3)

g)  Henrik Berentsen (1x Marritien Jansen?) (2?)x Jenneken Henrix. Hendrick zou in 1648, bij het huwelijk van zijn dochter Berendjen Hendricks x Meijnt Hermensen, reeds overleden zijn. In 1659 en 1679 wordt hij echter nog genoemd, in 1659 samen met zijn vrouw Marritien Jansen en (klein)kinderen (Enneken, Nn x Jan Daniels, Berentien x Meijnt Hermansen, Hendersken x Wendele Jellis, Gerrit en Trine Henricks, Tonnisken Aelberts x Gaeken Berents en Hendersken Aelberts x Gerrit Jansen) en in 1679 zonder vrouw maar met dezelfde Berentien x Meijnt Hermensen en Trijntje x Jan Willem op de Selst, en verder met Engeltien x Henrick Egberts de Molle), bij de resp. verkoop van Klein Kranenbarg en een stuk land uit Groot Kranenbarg. Niet duidelijk is of het om dezelfde Henrick Berentsen gaat die tot 1648 op Klein Lankhorst (Lankhorsterstraat 9, Wichmond) en rond 1645 op Wuestenenk (Baakseweg 1) woonde. Onduidelijk is ook hoe het zit met Jenneken Henrix. Hendrick op Klein Kranenbarg had ook een dochter Berentjen, maar die was getrouwd met Hendrick Snetterinck

h)  Zijnde Jan Gerritsen x Maria Cornelissen, Berent Gerretsen x Hendersken Smeijnck, Engelbert op de Rommelerije x Geesken Gerrits, Engelbert Oijnck x Teunisken Gerrits, Jan Gerrits x Mecheltien Huigincks, Lummeken Gerrits, Egbert Janssen x Jenneken, Gaacken op de Beeck x Jenneken Engelberts, Jan Gaacks x Stijntjen Engberts en (de broers en zusters) Willemken, Henrick, Jan, Dries en Hendersken Lubberts

i)  Na overlijden van haar vader. Broer Peter Elshoff en later zijn zoon Lambert en kleinzoon Jan Willem traden van 1766-1831 op als zaakwaarnemers van hun in Amsterdam wonende zuster Janna Molthoff-Elshoff en haar erven (11, 12, 19)

j)  Erven Janna Molthoff-Elshoff: Judith Molthoff, erven Trijntje Middelburg-Molthoff en Gesina Johanna de Bruin-Molthoff (12)

k)  50 à 60 jaar oud, was 35 jaar daarvoor (dus tot ca. 1617) bouwman geweest op (Groot) Weverinck (Onsteinseweg 22)

l)  Meijnt Harmensen (Zv †Harmen op Geltinck) x Berentijen Henricks op Kranenborch (Dv Hendrick op de Cline Lanckharst die overleden zou zijn vóór 30-07-1648) woonden in 1668 reeds op Baank (Lindeseweg 14) (3)

m)  Arendt Frankemolen x Geertruit Steck, woonden later (1673) in het dorp (18)

n)  1717: pachtopzegging door Harmen Frankemeule

o)  Berentjen was een dochter van Jan Wanders x Geertjen Hendrixen (op) Klein Kranenbarg

p)  Zuster van Marten Voskuil op Klein Kranenbarg

q)  Peters vader heette Berend Meulenbrugge en woonde op de Bult (Ruurloseweg 0), waar van oudsher getapt werd. Peter staat te boek als tapper, karman en boer

Foto's

16: Sluitsteen: “JWE FDE 1845” (Jan Willem Elshoff x Frederica Eggink)

17: Overlay luchtfoto en kadastrale kaart-1832 (R.C. Kerk en Pastorij in 1855 afgebroken). Perceel 1021: Klein Kranenbarg, Bergkappeweg 0

18: Hoogtekaart (blauw > groen > geel > rood: laag > hoog) GK Groot Kranenbarg, KK Klein Kranenbarg, WK Weulen Kranenbarg, GH Groot Hellinger, KH Klein Hellinger, GO Groot Onstein, KO Klein Onstein (21)