Zoeken

Binnenkort

   8 oktober 2024 20.00 u Bakker
Mijn achtergrond: De Achterhoek en migratie 1580-1940

Sociale media

Vorden in de jaren 1794-1796

In Jaarboek Achterhoek en Liemers deel I-19781 stond een bijdrage van dr. H.J. Leloux2 te Oosterbeek, met als titel ‘Vorden in de jaren 1794 – 1796’. Daarin werd de tekst weergegeven van een (toen) in het Zutphens gemeentearchief berustend “klein ongefoliëerd, ongepagineerd geschriftje, zonder signatuur, dat door een tijdgenoot is samengesteld en dat onder de naam ‘dagboekje 1781 – 1795 van een inwoner van Vorden’ bekend is”. Het geeft een verslag van wat er in Vorden te merken was van de strijd van het Staatse leger, samen met Engelse, Hannoverse en Oostenrijkse troepen, tegen de binnengevallen Fransen, met name in de laatste maanden van 1794 en de eerste maanden van 1795, uitmondend in de vestiging van de Bataafsche Republiek.

In het verslag komt ook een aantal persoonlijke details betreffende de onbekende schrijver naar voren. Leloux suggereerde destijds in een voetnoot: “Wellicht zou een meer genealogisch gericht onderzoek […] meer bijzonderheden omtrent de schrijver kunnen opleveren.” Met de tegenwoordig op het internet beschikbare informatie was dat eenvoudig. Eén van de aantekeningen, gedateerd 27 januari 1795, betreffende inkwartiering van troepen, eindigt namelijk met: “Den 28 Jan. kwam mijn zuster [cursivering toegevoegd] vr. Mellink snags om 1 uur in de kraam van een jonge dogter. Terwijl zij 2 officiers en 2 knegs in huis hadden.” Een blik in het doopboek 1772-1811van de Nederduits Gereformeerde Gemeente Vorden, tijdvak 1794-1802, leert ons dat op 28 januari 1795 werd geboren (en op 1 februari gedoopt) Anna Margaretha, dochter van Jan Mellink en Berendina Gallée. Een tweede blik, ditmaal op de genealogie Gallée op de website van Oud Vorden, onthult de identiteit van de broer van de jonge moeder. Dat was niemand minder dan Johan Hendrik Gallée, geboren te Vorden op 7 januari 1770, die later de eerste burgemeester (maire) van het dorp zou worden.

Een kopie van het artikel van Leloux, met de transcriptie van de aantekeningen van Gallée, vindt u op deze website.

1 Overname met toestemming van de heer W. van Keulen, Uitgeverij Van Keulen Zelhem.

2 Hermanus Johannes Leloux werd op 9 oktober 1927 te Münster geboren. Na zijn gymnasium A te Nijmegen behaalde hij in 1948 zijn onderwijzersakte en rondde hij in 1958 zijn doctoraal Duits af aan de KU. Nijmegen. Sinds 1953 was hij werkzaam in het middelbaar onderwijs en in 1957 werd hij leraar Duits aan het Thomas á Kempiscollege te Arnhem. In 1971 volgde een doctoraat aan de R.U. Gent op het proefschrift'Zur Sprache in der ausgehenden Korrespondenz des hansischen Kaufmanns zij Brugge'. Deze publicatie leidde tot zijn onderscheiding met de Conrad Borchling Preis der Stiftung F.V.S. te Hamburg (in 1972). Latere onderscheidingen waren die met de Alfred Mozerprijs van de Provinde Gelderland (1981) en de Erepenning van de gemeente Renkum (1998). Leloux overleed te Arnhem op 8 april 2003. Een verzameling stukken, merendeels betrekking hebbende op onderzoeken die door Leloux in de jaren '80 van de twintigste eeuw heeft verricht, is door diens weduwe in 2007 aan het Gelders Archief geschonken. De stukken bestrijken de periode (1936)1971-2002 en beslaan een lengte van 0,35 strekkende meter.