De Decanije 1

Boerderijnaam

DECANIJE

Huidig adres

de Decanije 1

Wijk

Dorp (laatste wijkadres A105)

Oudste vermelding

1598: Dekenie offt Thönisvicarie (1, a)

Oude benamingen

Dekanie, Dekkenije, Decenie, etc.

Betekenis naam

Dekenschap, een geestelijk of een kerkelijk goed waarover een decaan de scepter zwaait (1)

Andere vermeldingen

Verpondingskohier

1646: Decanie: Geestelicke goet (2)

1663: Marten op die Decanie (3)

Leenaktenboeken

Kadaster 1832

Sectie K nr. 770

Bouwjaar

1832: nieuwbouw huis (4, 5)

Verbouwing

ca. 1874: schuur wordt boerderij, verbouw huis, bijbouw koetshuis (1, 5, b)

ca. 1903: verbouw huis (serre aangebouwd), koetshuis afgebroken, boerderij wordt koetshuis (5, ill. x)

1922: verbouw huis (aanbouw vleugels) en afbraak boerderij-koetshuis (5, 6)

1995: afbraak huis en bouw appartementencomplex (5, 6)

Type boerderij

Hallenhuis (5)

Monument

Eigenaren

< 1598: Geestelijk Rentambt Zutphen (1)

1609: Gedeputeerden van het Kwartier Zutphen (7, 8)

1797: Harmanus Stroman (9)

1803: neefje Johan Hendrik Gallée (9, 10)

1847: zoon Johannes Hermanus Gallée (5)

1901: zoon Pieter Gerrit Gallée (5)

1907: Julius Hermann Thate (5, c)

1908: Hollandsche IJzeren Spoorweg Maatschappij > Vereniging Herstellingsoord voor Spoorwegpersoneel 1835-1905 en Aanverwante Bedrijven (5)

Bewoners

1660: Grietjen Mo(e)ijdermans weduwe Israël van Holle, 2x Marten Rose (d)

1667: wedr. Marten Rose (op de) Decanie 2x Hendersken Jansen Top (e)

1685: wed. Hendersken Top 2x Roelof Jacobsen Joostink (e)

1695: Roelof Jacobsen (op de) Decanije x Hendersken Jansen, en (stief)dochter Margrieta Mertens Rose 1x neef Jan Berentzen Koninx (e)

1709: wedr. Roelof Jacobsen Decanije, en stiefdochter/wed. Margrieta Ros(e) of Roosen 2x (neefje van stiefvader RJD) Gosen Lammerts Karssenberch (e)

1723: Gosen Lamberts Decanije x Margarita Roosen (9)

1741: dochter Gerritjen Gosens op de Dekanie x Jan Harmsen H(i)etink/Hiekink

1769: wed. Gerritjen Gosens Decanije

1787-1797: wed. Gerritjen Decanije, en zoon Hermanus Decanije x Jenneken Goossens Sweverink

1803: Johan Hendrik Gallée (f) x Pieternella Elshoff

1843: wedr. Johan Hendrik Gallée

1847: zoon Johannes Hermanus Gallée (f) x Neeltje van Olst

1890: wedr. Johannes Hermanus Gallée

1902-1907: zoon Pieter Gerrit Gallée (5, f) x Johanna Henriëtte Petronella Mellink

1908: Elizabeth Huizinga en Aaf Veldstra, ziekenverpleegsters

1911: Catharina Wilhelmina van de Ordel, directrice herstellingsoord

1915: Jans Zonneveld, directrice herstellingsoord

Bijzonderheden omgeving boerderij

a) De Vordense dorpskerk of Antoniuskerk is gewijd aan St. Anthonius van Egypte. De Decanije was een vicarie, een kerkelijke stichting waarvan de opbrengst bestemd was voor het levensonderhoud van een priester of vicaris, de beheerder van een vicarie. Na de reformatie werd het beheer van de zgn. geestelijke goederen (kerkelijk bezit, kloosters, vicariegoederen) ondergebracht in een rentambt van het College van Gedeputeerde Staten van het Kwartier van Gelre en Zutphen. De opbrengsten uit een vicarie kregen daarmee ook een ander (wereldlijk) doel, zoals studiebeurzen (Wikipedia)

b) Na vertrek van de gemeentesecretarie naar het nieuw gebouwde gemeentehuis (1)

c) Broer van Wilhelm Julius Thate, die in 1897 eigenaar was geworden van de Bramel (een andere broer, Arnold Wilhelm Otto [gehuwd met Maria Martina Adriaan Crol, zuster van Sara Thate-Crol op de Bramel] kocht in 1904 huize de Boekhorst in Klein Dochteren, Lochem). Julius Hermann Thate was in 1906 al eigenaar geworden van het landgoedje Buitenzorg, net over de gemeentegrens met Warnsveld, waar hij huize Pax (Zutphenseweg 98) bouwde (5, 11). In 1907 kocht hij huize de Decanije met park en omringende weilanden (1, 5, 6, 7), terwijl broer Wilhelm Julius de gronden naast de oprijlaan zou hebben gekocht (“men zegt om elkaar te plagen”, tot woede van Julius Hermann, die vreesde dat hierdoor het uitzicht van de Decanije belemmerd zou worden (12)). In werkelijkheid was het de schoonmoeder van Wilhelm Julius (wed. Sara Crol-van Stolk uit Rotterdam) die het perceel had gekocht en er in 1912 een huis liet bouwen (villa Crol, later o.a. postkantoor, heden “De Drie Platanen”) (5).

Bronnen

1) I. Brink-Holshuysen en M. Teubner-Saurer, 2003. De Decanije te Vorden. een eeuwenoude geschiedenis

2) GA: Archief van de Staten van Zutphen en hun Gedeputeerden. Verpondingskohier Scholtambt Zutphen. Toeg.nr. 0005, inv.nr. 398 (transcr. Ben Wullink www.vordensverleden.nl)

3) GA: Archief Huis Vorden. Lijst van de zetting der verponding in de mark van Vorden 1663-1664. Toeg. nr. 0438, inv.nr. 44 (transcr. Ben Wullink)

4) Jacobus Craandijk en P.A. Schipperus, 1888. Nieuwe wandelingen door Nederland

5) GA: Digilegger (Kadaster)

6) Jan Harenberg, 1996. ‘De Decanije.’ In: Vordense Kronyck 10, 1

7) GA: Staten van het Kwartier van Zutphen en hun gedeputeerden. Geestelijke goederen. Rentambt Zutphen. Rentmeester Bernard Joost Lulophs. Toeg.nr. 0005-1.3.3.1.11

8) I. Brink-Holshuysen en M. Teubner-Saurer, 2001. ‘Een zoektocht naar de vroegste geschiedenis van de Decanije.’ In: Vordense Kronyck, 19, 1

9) GA: Archief familie Gallée. Toeg.nr. 0459, inv.nrs. 2, 32A, 14

10) RAZ: Archief van het Scholtambt Zutphen (1462-1811). Toeg.nr. 0338, inv.nr. 236, 254 (transcr. Ben Wullink)

11) Sico van der Meer, 2001. ‘Een geschiedenis van verval. Het landgoedje Buitenzorg tussen Warnsveld en Vorden.’ In: Jaarboek Achterhoek en Liemers, 24

12) Ongepubliceerde autobiografie van de Vordense huisarts Dr. Monnik, met dank aan mw. A. Siedsma

13) J. Renema, 1995. ‘Familiehuwelijken alom.’ In: Oostgelders Tijdschrift voor Genealogie en Boerderijonderzoek 12, 1

14) Met dank aan H. Rossel, A. Siemerink en A.V.

15) Bevolkingsregister van Brummen

Bijzondere documenten

Opgesteld door

©2019 Gerda Rossel

Laatst bijgewerkt

15-07-2019

Overige bijzonderheden

d) De vader van Israël (Bernard van Holle) was predikant te Vorden. Het is niet uitgesloten dat zoon Israël en zijn vrouw op de Decanije woonden

e) Zie ook (13)

f) Drie generaties Gallée als burgemeester van Vorden: (1) Johan Hendrik: 1796-1846 (secretaris, rigter, schout, burgemeester), (2) Johannes Hermanus: 1853-1893, (3) Pieter Gerrit: 1893-1918

g) Pieter Gerrit Gallée had huize Midwijck in 1882 gekocht van de erven van zijn overleden tante Anna Margaretha. Het huis was in 1836 gebouwd door haar vader Johan Hendrik Gallée (Pieter Gerrit’s grootvader), bij het huwelijk van zijn dochter met notaris Jacobus Jan de Raadt, en zij erfden het in 1847 van hem. Pieter Gerrit Gallée deed het huis in 1907 over aan zijn schoonzoon Boele Jacobus Haitsma Mulier (gehuwd met Pieter Gerrit’s dochter Neline Lumina Adriana), die het na de dood van zijn schoonvader in 1918 verkocht aan apotheker Willem Frederik van Mourik (5)

Foto's

1: Decanije overlay 1874-heden: (1) vage contour van het afgebroken oude huis (tot 1832), (2) het nieuwe, in 1832 gebouwde huis geprojecteerd over het huidige hoofdgebouw, (3) schuur (1832), boerderij (ca. 1874)

2: Decanije vóór augustus 1909 (poststempeldatum). De linker koetsingang is rond 1908- 1909 vervangen door een kleinere deur

3: Decanije vóór januari 1908. De linker koetsdeur is nog aanwezig

4: Decanije in of vóór 1903, met pas aangebouwde serre

5, 5a, 5b: Decanije in of vóór 1901, nog zonder serre aan de voorzijde. Ansichtkaart van 02-12-1901 (14) geschreven door dienstbode Jenneken Wilbrink aan haar voormalige collega Johanna Geertruida van ’t Hekke, met wie zij daarvoor op huize Engelenburg in Brummen had gewerkt (15). Jenneken was op 01-10-1900 ingeschreven als dienstbode van Pieter Gerrit Gallée op huize Midwijck (de latere apotheek, Zutphenseweg 12). De tekst verwijst naar de aanstaande verhuizing van “de oude heer” (haar werkgever, Pieter Gerrit Gallée) van huize Midwijck naar de Decanije, waar zijn vader op 10-04-1901 was overleden. De serre is rond 1902-1903 aangebouwd (14)