Boerderijnaam |
SMEENK |
Huidig adres |
Hamminkweg 0 |
Wijk |
Delden (laatste wijkadres 1920: B89) |
Oudste vermelding |
1382: it guet Smedinc (1) |
Oude benamingen |
1401: Smedynch (2) 1476, 1500: Smeinck (3) |
Betekenis naam |
Afgeleid van de persoonsnaam Smido < smith(a) ‘smid’ (4) |
Andere vermeldingen |
1816-1829: Klein Hammink of Smeenk (5, 6) 1839 >: Smeenk (6) |
Verpondingskohier van Kreynck |
1646: Kleijn Hammink: Jacob Rijnvis (7) 1646: Smeijnck: Berent Kilholt (7) 1646: Kleijn Smeijnck: Berent Kilholt (7) |
Leenaktenboeken |
|
Kadaster 1832 |
1832: Sectie H nr. 194 1897 >: Sectie H nr. 197 |
Bouwjaar |
ca. 1897 (9) |
Verbouwing |
1842 (9) ca. 1897: sloop en herbouw (9) 1928: afbraak (9, a) |
Type boerderij |
Krukhuisboerderij |
Monument |
|
Eigenaren |
SMEENK of KLEIN HAMMINK: 1382-1500: Smedinc(h) of Smeinck (1, 3) 1460: (speculatief) Henrick Smedinck x Gertruyt (10), Smedinck 1476: Hendrick Smenck (3) 1492: Henrick Smedinck (11) 1506: (speculatief) Egbert en Engelbert Smedinck (12, 13) 1534: nichtje? Egberta x Hinrick Vroesynck alias Smedinck (12, 13), Smeyinck 1557: wedr. Henrick Smedinck 2x Anna Antinq (14, 15), Smedinck ca. 1557: zoon Berent Smedinck (x Catharina) (14) 1576: wed. Catharina Smeinx (13) 1626: achterkleinzoon? Berent Kilholt (x Neeltjen Tonnissen Lamsbergen) (7, 8, 13), Smeijnck < 1745: kleindochter Mechtil Kilholt x Gerhard Opgelder (13), Smeenk < 1745: de erven van Berent Kilholt (13), Klein Smeenk < 1755 (1745?): Johan Sebastiaan Flenderus x Catharina Franken (13), Klein Smeenk 1755: (schoon)zuster Hendrica Franken erft van haar zuster (13), Klein Sme(d)ink 1766: de erven van Hendrica Franken verkopen aan Berend Schulder x Hendrica Berentsen, Willem Schulder x Margrita Berentsen, en Willem Aberson x Hendrica Bloemendaal (13, c), Klein Smedink 1766: Berend Schulder x Hendrica Berentsen, Willem Schulder x Margrita Berentsen, en Willem Aberson x Hendrica Bloemendaal verkopen aan Wolter Wunnink x Theodora Janssen (13), Klein Smedinck 1796: schoondochter J(oh)anna Jolink wed. Waander Eskes (16), 1/10 Smeenk 1816: wed. Janna Eskes-Jolink 2x Harmen Maalderink, en (stief)zoon Evert Jan Eskes x Teuntjen Tjoonk verkopen aan Berend Lijzen x Hendrina Vinkenberg (5), 1/10 Klein Hammink of Smeenk 1828: dochter Jenneken Lijzen x Hendrik Jan Aberson verkopen aan (schoon)zuster Adriana Lijzen (1x Albert Plasbeek) 2x Derk Hemink (5, 9), ½ Klein Hammink of Smeenk 1832: Derk Heemink wedr. Adriana Lijzen (9) 1875: stiefschoonzoon Gerard Luijmes wedr. Berendina Hendrica Plasbeek (9) 1882: Huis Hackfort (9)
KLEIN HAMMINK en/of TIMMERMANSPLAATS (Riethuisweg 2): 1476, 1500: Kleijn Hamminck (3) < 1541: (speculatief) Tonis Kistemacker (13) < 1596: zoon? Arnt Kistemaecker x Elsken Slotemaeckers (13, c), bezitten aandeel Kleyn Hamminck 1642: Eefken Janssen en mede-erfgenamen van Thonis Kerseboom (1x Grietje Otten, 2x Eefken Janssen) verkopen aan Jacob Rijnviss x Mechtelt Willems (13, c), ½ Klein Hamminck 1646: Jacob Rijnvis (7), Kleijn Hamminck 1667: dochter Stientjen (Christina) Rijnvis x Engelbert Bleeckman verkopen aan (schoon)broer Ludolph Rijnvis en aan zwager Berent Jansen Joelman (wedr. Fenneken Rijnvis) (13), 1/10 en 1/10 Kleijn Hamminck 1668: broer/zwager Henrick Rijnvis x Anneken Spoltmans verkopen aan Berent Jansen Joelman 2x Geertruidt Lamberts (13), 1/5 Klein Hamminck 1678: broer/zwager Willem Rijnvisch x Johanna van Rijsselborch verkopen aan (schoon)broer Ludolph Rhijnvisch x Anneken Coenders (13), 1/5 Klein Hamminck 1689: (Berents)dochter Hendrina Magdalena Joelmans x Gerhardus Consenius verkopen aan oom Rudolph (= Luloff) Rhijnvisch (13), ½ Klein Hamminck < 1743: dochter Elisabeth Rhijnvis wed. Warner(us) (J)Immink (13), eigenaresse van twee erven: Klein Hammink én Timmermansplaats 1746: de erven van Elisabeth Jimmink-Rhijnvisch verkopen aan Andries Banekate (x Maria Quirijns) (13, e, f), Klein Hammink óf Timmermansplaats 1776: de erven van Andries Banekate x Maria Quirijns verkopen aan Berend Ensink en aan Johannes du Pree x Derkjen Noordink (13, f), ½, Klein Hammink óf Timmermansplaats 1784: Berend Ensink verkoopt aan Jacoba Harmina Johannesdochter du Prée (13, 16), ½ (bezat reeds ½ ), Klein Hammink of Timmermansplaats (boerderij + herenkamer) ca. 1823: Borchard Frederik Willem van Westerholt, Huis Hackfort (9) |
Bewoners |
SMEENK: 1492: Johan (11), Smeyinck 1534: Hinrick Vroesynck alias Smedinck 1x Egberta, 2x Anna Antinck (12) 1557: zoon Bernt Smedinck (12) 1613: Reint op Smeinck x Marrie Sloemers (13) 1637: Dries Smijnx of Drijs op Smeinck 1644: Hendrick op Smenck 1681: Jan Jansen op Smeinck x Willemken Hermansen 1751: Jan Garretsen Voskuil alias Smeink x Jenneken Garretsen Wesselink alias Smeink 1795 (1780?): Berend Lijsen x Hendrica Eskens Vinkenberg alias Riefelerkamp 1815: Berent Lijzen x Hendrica Vinkenberg, en dochter Adriana Lijzen x Albert Plasbeek 1825: Berent Lijzen x Hendrica Vinkenberg, en dochter/wed. Ariana Plasbeek-Lijzen 1826: Berent Lijzen x Hendrica Vinkenberg, en dochter/wed. Adriana Plasbeek-Lijzen 2x Derk Hemink 1827: wed. Hendrica Lijzen-Vinkenberg, en dochter Adriana Lijzen x Derk Hemink 1828: Derk Hemink x Adriana Lijzen 1841: Derk Hemink x Adriana Lijzen, en (stief)dochter Berendina Hendrica Alberts Plasbeek x Gerard Luijmes 1866: wedr. Derk Hemink, en stiefdochter Berendina Hendrica Plasbeek x Gerard Luijmes 1875: wedr. Gerard Luijmes 1876: wedr. Gerard Luijmes, en zoon Derk Luijmes x Aaltje Eggink 1892: Derk Luijmes x Aaltje Eggink 1898: wedr. Derk Luijmes 1902: wedr. Derk Luijmes, en dochter Harmina Luijmes x Johan Norde 1927-1928: wedr. Derk Luijmes, en dochter Harmina Luijmes x Johan Norde, en (klein)dochter Hendrika Johanna Norde x Albert Jan Jansen (16)
SMEENK-Kamer: 1853: (Berentsdochter) Jenneken Lijsen x Hendrik Jan Aberson 1855: Willem Oortgijzen x Hermina Reesink, en Hendrikus Bannink x Gardina Johanna Brinkerhof 1856: Derk Hietbrink x Teuntje Wesselink 1858: Jan Oldenkamp x Gardina Garritsen 1867-1882: (Gerardsdochter) Hendrica Gerharda Luijmes x Hendrik Jan Groenouwe
KLEIN SMEENK: 1635: Willem op Cleijn Smeinck 1637: Lucas Janssen alias de Snijder op Cleijn Smijnck 1682: (speculatief) zoon Harmen Lucas Smeinck x Geertjen Jansen van het Stroo 1709: Wander Daniëls Kleijn Smeinck x Aeltjen Steevens Winkelman op Kleijn Smeinck 1715: dochter Elsken Wanders x Jan Gerritsen Boinck alias (op Klein) Smeinck (g)
KLEIN HAMMINK en/of TIMMERMANSHUIS (Riethuisweg 2): 1637: Jan op Klein Hammink x Lutgert Meijnts 1662: zoon Hendrick Jansen Kleijn Hamminck x Gertien Hendricks Lunc 1700: zoon? Hendrik Hendrixen op Kleijn Hammink x Fenneken Derksen Wensink 1702: broer Jan Henrijksen op Kleijn Hammink x Aeltjen Janssen Dengerink 1730: dochter Henders Jansen Kleijn Hammink x Rheijndt Hendriksen Hanenkamp alias Kleijn Hammink 1733: Bartholt Hiddink alias Kleijn Hammink x Anneken Willemsen Geltink 1739 Daniel Wanders Kleijn Hammink (zoon van Wander Daniels Klein Smeinck) (x Gerritjen Hendriks) ca. 1740?: Harmen Gerritsen Wagenvoort x (A)Leijda Lucassen Klijn Brandenborg 1775: wed. Aleijda Wagenvoort-Klijn Brandenborg 1785: wed. Aleijda Wagenvoort-Klijn Brandenborg, en zoon Jan Wagenvoort x Berendina Klein Hulze 1801: Jan Wagenvoort x Berendina Klein Hulze 1827: wed. Berendina Wagenvoort-Klein Hulze 1830: wed. Berendina Wagenvoort-Klein Hulze, en zoon Lammert of Lambert Wagenvoort x Berendina Stege(r)man 1832: Lammert Wagenvoort x Berendina Stegeman 1854: wed. Berendina Wagenvoort-Stegeman 1865: wed. Berendina Wagenvoort-Stegeman, en zoon Berend Wagenvoort x Derkjen Zweverink 1873: Berend Wagenvoort x Derkjen Zweverink 1903: wedr. Berend Wagenvoort 1904: wedr. Berend Wagenvoort, en zoon Lambertus Johannes Wagenvoort x Aleida Decanije 1906: Lambertus Johannes Wagenvoort x Aleida Decanije 1930: Lambertus Johannes Wagenvoort x Aleida Decanije, en zoon Berend Wagenvoort x Grada Johanna Slöetjes |
Bijzonderheden omgeving boerderij |
Rond Smeenk worden in de 15e-17e eeuw meerdere plaatsjes (I, II, III) vermeld waarvan locatie en verdere ontwikkelingen niet bekend zijn. Mogelijk dat één hiervan later Klein Smeenk werd genoemd: I: Olde Smedinck, Smedinckslach: 1442: Olde Smedinck (14), hoffstedeken, afgespleten van Smedinck 1557: Henrick van Druyten x Baete (14) II. Smeeinx Slachshorst: 1692: Gerrit op Smeeinx Slachshorst x Gerritjen Dercksen III. Bongersweydeken onder Smedinck: 1557: Henrick Smedinck x Anna Antinq mochten hier een “lijftucht timmeren” (= bejaardenwoning) (14, 15) Afgaand op op de muurankers is het Timmermanshuis in 1824 gebouwd, en het lijkt erop dat de naastgelegen schuur (afgebroken rond 1897, tegelijk met de herbouw van Smeenk) de oude boerderij is geweest. Een nog ouder boerderijtje, waarvan in 1832 nog slechts een berg en erf restte, heeft mogelijk iets noordwestelijker gestaan, op perceel H181 (in de rode cirkel) |
Bronnen |
1) GA: Archief Graven en Hertogen van Gelre, Graven van Zutphen. Rekening van heer Johan Baliu van ontvangst van een bede van de lieden van de hertog en van andere heren in het land van Zutphen, en van uitgaven (ca 1382). Toeg.nr. 0001, inv.nr. 694 (transcriptie Ben Wullink. www.vordensverleden.nl) 2) RAZ: Inventaris van het Oud-rechterlijk archief Zutphen 1389-1811). Toeg.nr. 0010, inv.nr. 869 3) GA: Archief Graven en Hertogen van Gelre, Graven van Zutphen. Rekening van ontvangst van een schatting in het kerspel Vorden, en van uitgaven (1476 en ca. 1500). Toeg.nr. 0001, inv.nrs. 1036 en 1037 (transcr. Ben Wullink) 4) B.J. Hekket, 1982. Oostnederlandse Familienamen 5) ECAL: Notarissen in de gemeente Bronckhorst. Toeg.nr. 3011, inv.nr. 196 6) ECAL: Bevolkingsregister van Vorden 7) GA: Archief van de Staten van Zutphen en hun Gedeputeerden. Toeg.nr. 0005, inv.nr. 398 (transcr. Ben Wullink) 8) GA: Archief Huis Vorden. Toeg. nr. 0438, inv.nr. 44 (transcr. Ben Wullink) 9) GA: Digilegger (Kadaster) 10) RAZ: Inventaris van het Oud-rechterlijk archief Zutphen 1389-1811). Toeg.nr. 0010, inv.nr. 458 11) GA: Graven en hertogen van Gelre, graven van Zutphen. Rekeningen van ontvangst van pondschattingen in het graafschap Zutphen, 1492-1496. Toeg.nr. 0001, inv.nr. 4927 (transcr. Ben Wullink) 12) GA: Archief Gelderse Rekenkamer. Toeg.nr. 0012, inv.nrs. 436, 674 13) RAZ: Archief van het Scholtambt Zutphen (1462-1811). Toeg.nr. 0338, inv.nrs. 54-55, 72-75, 225, 226, 227, 228, 230, 233, 234, 235, 236, 237, 238, 241, 242, 243 (transcr. Ben Wullink) 14) GA: Archief Gelderse Rekenkamer. Visitatieboek 1557. Toeg.nr. 0012, inv.nr. 1119 (transcr. Ben Wullink) 15) H. te Walvaart, 1997. ‘Het hofhorige geslacht en erf Mimik in Varssel (Hengelo) 1400-1700.’ In: Oostgelders Tijdschrift voor Genealogie en Boerderijonderzoek 14, 4 16) RAZ: Archief van het Scholtambt Zutphen (1462-1811). Toeg.nr. 0338, inv.nr. 253 (transcr. Marian Kruijt) 17) J. van den Broek, 1996. ‘Het verdwenen boerderijtje Smeenk in Delden, onder Vorden.’ In: Vordense Kronyck 14, 1 18) Nederduits-Gereformeerd doopboek van Vorden (transcr. J.B. Baneman en J. Dieperink) 19) www.ahn.nl |
Bijzondere documenten |
a) De laatste pachters van Smeenk moesten in 1928 vertrekken, waarna de boerderij is afgebroken (17) b) de erven van Hendrica Franken: Henrica Johanna Francken x Johan Conraad Marcus, Geertruidt Aleijda Francken x Michiel Jolijn, Sidonia Francken, Catharina Geertruidt Francken wed. Ds. Noordbeek c) Willem Aberson was niet verwant aan de broers Berend en Willem Schulder (Schuilder of Schuelder), maar woonden allen in Baak d) De families Kistemaecker, Kerseboom en Rhijnvisch waren verwant e) De erven van Elisabeth Jimmink-Rhijnvis: Willem, Warner en Ludolph Jimmink, Jan Peters Jimmink x Elisabeth Jimmink, Gerhardus Jimmink x Catharina Aleida Hulsken, Jacobus Jimmink x Anna Bekkink f) De erven van Andries Banekate x Maria Quirijns: Jan Ensink, Cornelis Goudkuijl (zoon van Gerrit G. x Lucretia Ensink) x Wendelina Mechteld Marinus, Andries Goudkuijl x Christina Homoet, Anthonij in den Bosch wedr. Jacoba Du Pree 2x Magtelt Vincent, Reinier Jacob Reinders x Maria van Ravenswaij g) In 1711 is er sprake van de doop van een kind van ene Tonnis Hendrick Daniëls, inwoonder van Smeeink, mogelijk een zoon van Daniël Gerrits en een broer van Elsken Wanders die in 1715 op Klein Smeenk woonde, én een broer van de Wander Daniëls die in 1739 op Klein Hammink woonde en waarvan de nazaten later Hassink zouden gaan heten. De doopinschrijving is echter niet geheel duidelijk, en het “inwoonder van Smeeink” kan ook betrekking hebben gehad op de volgende doopvader, Peter Hassink (18) |
Opgesteld door |
©2021 Gerda Rossel |
Laatst bijgewerkt |
12-01-2021 |
Overige bijzonderheden |
|
Foto |
Overlay actuele hoogtekaart en kadasterkaart 1832 (, 19) |